Η διαδικτυακή έρευνα για τη διαμόρφωση του νέου Κανονισμού Καθαριότητας του Δήμου Βύρωνα σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε σε συνέχεια των διαβουλεύσεων - συμμετοχικών εργαστηρίων με πολίτες και εργαζόμενους στη Διεύθυνση Καθαριότητας του Δήμου Βύρωνα που πραγματοποιήθηκαν τον Μάιο του 2022. Η έρευνα απευθυνόταν σε κατοίκους, δημότες και εργαζόμενους στο Δήμο Βύρωνα και ήταν ανοιχτή σε απαντήσεις από αρχές Σεπτεμβρίου μέχρι μέσα Νοεμβρίου 2022.
Δείτε τα αποτελέσματα στο σύνδεσμο:
Στην έρευνα συμμετείχαν 618 πολίτες, από τους οποίους, περίπου το 98% (605) είναι κάτοικοι, εργαζόμενοι ή δημότες του Δήμου Βύρωνα. Οι συμμετοχές αντιστοιχούν σε ποσοστό λίγο μεγαλύτερο του 1% του πληθυσμού του Δήμου Βύρωνα (2022).
Η σημαντική πλειοψηφία των ερωτηθέντων (71,5%) δεν γνωρίζουν τι ρυθμίζει ο Κανονισμός Καθαριότητας. Μόλις 1 στους 5 (19,7%) δήλωσαν ότι γνωρίζουν κάποιες από τις διατάξεις του Κανονισμού Καθαριότητας του Δήμου Βύρωνα, ενώ σε αρκετά μεγαλύτερα ποσοστά (πάνω από 65%) οι πολίτες γνώριζαν για την ύπαρξη προστίμων για συγκεκριμένες παραβάσεις, όπως η εγκατάλειψη μπάζων, η υπαίθρια διαφήμιση χωρίς άδεια, και η εγκατάλειψη περιττωμάτων ζώων στο δημόσιο χώρο.
Σε ποσοστό 86,9% οι συμμετέχοντες δήλωσαν ότι οι πολίτες θα έπρεπε να συντελούν στον έλεγχο και την τήρηση του Κανονισμού Καθαριότητας, εφόσον διαπιστώνουν παραβάσεις, και επέλεξαν ως επικρατέστερη τη γνωστοποίηση της παράβασης μέσω ειδικής ψηφιακής φόρμας στην ιστοσελίδα του Δήμου.
Σχετικά με την ενίσχυση της καθαριότητας κοινόχρηστων (δημόσιων) και ιδιωτικών χώρων του Δήμου, η πλειοψηφία είναι σύμφωνη (ποσοστά άνω του 80%) για ουσιαστικές αλλαγές στην καθαριότητα, όπως η απαγόρευση της στάθμευσης για ορισμένες ώρες σε συγκεκριμένες οδούς προκειμένου αυτοί να καθαρίζονται, η διάθεση κάδων μικροαπορριμμάτων με διαλογή στην πηγή από το Δήμο σε κοινόχρηστους χώρους, καθώς και η υποχρεωτική παροχή κάδων μικροαπορριμμάτων με διαλογή στην πηγή από τις επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος. Σχετικά με τη λειτουργία των λαϊκών αγορών, το 60% των ερωτηθέντων εντοπίζουν προβλήματα στη χωροθέτηση και στην καθαριότητα μετά την ολοκλήρωση. Οι προτάσεις για τις λαϊκές αγορές εστιάζουν στην εκ νέου χωροθέτησή τους σε ανοιχτούς χώρους (αλάνες, γήπεδα) ώστε να μην παρεμποδίζεται η κυκλοφορία. Ως προς τα πρόστιμα, η επικρατέστερη άποψη είναι ότι τα πρόστιμα είτε επαρκούν, είτε δεν βοηθούν, ενώ προτείνεται αύξηση των προστίμων για συγκεκριμένες μόνο παραβάσεις, όπως η εγκατάλειψη περιττωμάτων ζώων συντροφιάς στο δημόσιο χώρο.
Η ενότητα για τη Διαχείριση Απορριμμάτων αφορούσε σε ζητήματα σχετικά με την εφαρμογή και επέκταση του συστήματος για τη διαλογή στην πηγή, τη χωροθέτηση των κάδων και του προγράμματος αποκομιδής των απορριμμάτων. Οι πολίτες δηλώνουν θετικοί σε ποσοστό 57% να συμμετέχουν στο πρόγραμμα χωριστής διαλογής βιοαποβλήτων το οποίο έχει ήδη ξεκινήσει πιλοτικά στο Δήμο Βύρωνα ενώ προτιμούν το σύστημα μικρών καφέ κάδων σε κοντινές αποστάσεις, αντί για μεγάλους σε ποσοστό 85,4%. Υποστηρίζουν επίσης, την εφαρμογή δράσεων οι οποίες θα μπορούσαν να μειώσουν τον όγκο των απορριμμάτων όπως, η συλλογή απορριμμάτων χωριστών ρευμάτων με πρόγραμμα και όχι καθημερινά, και η υποχρέωση να υπάρχουν κάδοι διαλογής στις πυλωτές πολυκατοικιών. Αναφορικά με τη χωροθέτηση των κάδων, προτιμούν την υπάρξη μεμονωμένων κάδων διαφόρων ρευμάτων σε όσο το δυνατόν κοντινότερη απόσταση από την κατοικία. Εκτός από την παροχή του κατάλληλου εξοπλισμού από το Δήμο και την υλοποίηση εκστρατειών ενημέρωσης πολιτών, πιστεύεται ότι η παροχή ανταποδοτικών σε γειτονιές που έχουν υψηλό ποσοστό ανακύκλωσης θα ενισχύσει τη διαλογή στην πηγή σε ποσοστό 78%.
Αναφορικά με την απόρριψη ογκωδών απορριμμάτων (π.χ. έπιπλα, στρώματα, κλαδέματα), 69,4% θεωρεί πως η διαδικασία επιδέχεται αλλαγής. Οι απαντήσεις σχετικά με τις αλλαγές εστιάζουν στο σύνολο της διαδικασίας, στη συχνότητα και το πρόγραμμα αποκομιδής, στην ενημέρωση των πολιτών για την αποκομιδή με χρήση ηλεκτρονικών μέσων, στον έλεγχο/εποπτεία της διαδικασίας και τη δυνητική επιβολή προστίμων, αλλά και στη δυνατότητα επανάχρησης των συλλεχθέντων απορριμμάτων.
Από τις προτεινόμενες δράσεις πρόληψης που πρέπει να εφαρμόσει ο Δήμος, οι συμμετέχοντες προτιμούν την εφαρμογή προγράμματος ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης πολιτών (69,1%), και την αξιολόγηση και σήμανση επιχειρήσεων που εφαρμόζουν δράσεις πρόληψης (πχ. πώληση προϊόντων χωρίς συσκευασία) (57,6%), και δευτερευόντως την Εφαρμογή προγραμμάτων με το σύστημα "πληρώνω όσο πετάω" (49,2%) και τη δημιουργία δημόσιων βρυσών με πόσιμο νερό (44,7%). Επιπλέον, είναι θετικοί σε ποσοστό 73,6% για την πιλοτική εφαρμογή δράσεων πρόληψης, όπως η οριστική κατάργηση πλαστικών σακουλών ή ποτηριών μιας χρήσης σε take away καφέ, ενώ προτείνουν οικονομικά κίνητρα (π.χ. μείωση δημοτικών τελών και εξόδων διαφήμισης) σε υπάρχουσες ή/και νέες επιχειρήσεις που θα αναπτύξουν υπηρεσίες ή παροχές για την ανακύκλωση αλλά και την επαναχρησιμοποίηση υλικών.
Επιπλέον, καταγράφηκαν ιδέες για δράσεις που αφορούν στην πρόληψη που σχετίζονται με κίνητρα που μπορούν να δοθούν στους ενδιαφερόμενους, με διαδικασίες ενημέρωσης και εκπαίδευσης και με τον καθορισμό ενός σαφούς πλαισίου διαχείρισης και προστίμων. Όσον αφορά τα κίνητρα που μπορούν να δοθούν από πλευράς του Δήμου σε υπάρχουσες ή/και νέες επιχειρήσεις που θα αναπτύξουν υπηρεσίες ή παροχές για την ανακύκλωση, και την επαναχρησιμοποίηση υλικών, εστίασαν μεταξύ άλλων κυρίως, σε οικονομικά κίνητρα ή/και τη μείωση των δημοτικών τελών, στη δημιουργία ειδικών χώρων, στο πλαίσιο προβολής και διαφήμισης αυτών των επιχειρήσεων, την επιβολή προστίμων, αλλά και την ενίσχυση της κοινωνικής συνείδησης των πολιτών.
Αναφορικά με τη δημιουργία ενός Κέντρου Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης Υλικών (ΚΔΕΥ), η διαχείρισή του προτείνεται να γίνεται από το Δήμο Βύρωνα. Οι λειτουργίες που έχουν τεθεί ως προτεραιότητα είναι: μεταποίηση (82,4%), επισκευές (75,6%), δραστηριότητες σχετικές με την ενημέρωση και την εκπαίδευση (73,5%) και ανταλλαγή εργαλείων (57%). Σε ποσοστό 87,2%, οι συμμετέχοντες είναι υπέρ της παροχής κινήτρων σε συλλόγους και ομάδες που δρουν μη κερδοσκοπικά, ενώ τα κίνητρα που προτείνουν είναι κυρίως οικονομικά, με τη χρήση κουπονιών, χορηγιών, επιβραβεύσεων κ.ά. Τέλος, δημόσιοι ή δημοτικοί χώροι εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Βύρωνα προτάθηκαν με σημαντική αριθμητική διαφορά έναντι ιδιωτικών ή συμπράξεων ιδιωτικού-δημόσιου τομέα, ως η βέλτιστη λύση για την εγκατάσταση ενός ΚΔΕΥ.